
Ifi
deszelfs vruchten in weinig meer bestaan dan in eenige
werktuigelijke hekwaatnheden en in geheugenwerk, en zij zijn
dan ook, voor zoo verre zij aan het licht komen, het hoofd-
doel in aanmerking genomen, veelal ijdele schijnvertooning.
Om die reden is eene algehccle en Tan den grond
op bewerkte hervorming volstrekt noodzakelijk. IFilleu
nu de regeringen door behulp van het schoolwezen ecu
gewillig, getrouto en Christelijk volk vormen, dan moe-
ten zij deze hervorming van het onderwijs bepaaldelijk
voorschrijven. Immers kan over 't algemeen van de on-
derwijzers die zelfverloochening niet verwacht worden,
dat zij al, wat zij tot hiertoe hebben vertigt,. van zelve
zullen afkeuren, en de hervorming te baat nemen, ten
einde zich zelven te veranderen en hervormen; integendeel,
zij trachten zich daar tegen, als tegen vreemde en onbillijke
eischen, in veiligheid te stellen, zich verbergende achter
het schild van de steeds gevolgdë gewoonte, die als zoo
vele wettige voorschriften bevattende wordt aangemerkt.
Veel minder nog behoort bij deze hervorming te wor-
den acht geslagen op de tegenbedenkingen der angstvalli-
gen, die vreezen, dat door zoodanig onderwijs het Chris-
telijk geloof en de gehoorzaamheid zullen in gevaar worden
gehragt; want, indien de beide voorname voorwaarden
van het organieke leven in den Staat en in de Kerk
in onzen leeftijd in veiligheid zullen gebragt worden,
dan kan zulks enkel en alleen, gelijk hierboven is aan-
getoond, door middel van dit onderwijs geschieden, het-
welk in de hoofdzaak van het idee van dit leven uit-
gaat en hetzelve bij voortdurende opklimming herhaalt
en tot eene klare aanschouwing brengt, zoodat de denk-
beelden: Huisgezin, Staat, Kerk en liijk vau God met
elkander als ineensmelten.